Enerji Analizi Ölçümü

İnsanoğlunun yaşamında enerji gereksinimi her zaman varolmuştur. Çok çeşitli enerji türleri içerisinde bugüne kadar en çok kullanılan enerji, insan yaşamına sağladığı katkılar nedeniyle elektrik enerjisidir. İnsanoğlu tarafından sürekli kullanılmakta olan bu enerji türünün bazı problemleri de halen aşılamamış görünmektedir. Örneğin, elektrik enerjisi ekonomik olarak depolanamamakta ve kullanım esnasında kalitesi tamamen güvence altına alınamamaktadır.

Günümüzde elektrik enerjisine olan talepteki artış, daha güvenilir ve daha kaliteli bir enerji kavramını ortaya çıkarmıştır. Bu konu elektrik mühendisliğinde ”Güç Kalitesi” veya “Elektrik Enerji Kalitesi” olarak yerini almış, üzerinde yapılan çalışmalarla öneminden söz ettirmiştir.

Tüm alanlarda olduğu gibi elektrik enerjisinde de toplam kalite çok önemlidir. Enerji kalitesine yaklaşım üretici, iletici, dağıtıcı ve tüketici firma arasındaki bir ekip çalışması ile sağlanabileceğinden, her birinin sorumluluklarını bilmesi ve yerine getirmeye çalışması gerekmektedir.

Elektrik enerjisi bir ürün olarak değerlendirilmeli ve belirli kalite kriterlerini sağlamalıdır. Enerji ve sistem kapasitesinin optimum kullanılmasını sağlamak için, enerji kalitesi problemleri giderilmeli ve kalitesizliğe neden olan problemler kaynağında çözülmelidir. Bozucu etkiler üretim, iletim, dağıtım ve tüketici girişlerinde kaydedilmelidir. Sistemde kalitesizliklerden dolayı elde edilen veriler uzmanlar tarafın-dan analiz edilmelidir.

Kaliteli bir elektrik enerjisi sağlayabilmek için;

Enerjinin sürekliliği (kararlı hal),
Gerilim ve frekansın sabitliği,
Güç faktörünün bire yakınlığı,
Faz gerilimlerinin dengeli olması,
Akım ve gerilimdeki harmonik miktarlarının belirli değerlerde kalması
gibi bir takım kriterlerin gözönüne alınması gereklidir.

Enerji kalitesinin ekonomik etkisi gözardı edilemeyecek seviyededir. Avrupa Birliği ülkelerinde yapılan bir araştırmada, elektrik enerjisi kalite problemlerinin endüstride ve ticari alanlarda meydana getirdiği zararın yılda 10 Milyar Euro olduğu tahmin edilmektedir. Kalite problemlerinin giderilmesi için yapılan harcamalar ise tahminen bu rakamın %5’i civarındadır.

Enerji kalite çalışmalarında bir takım tanımlamalar ve standart değer-lerin bulunması kaçınılmazdır. Enerji kalitesi ile ilgili sınırlayıcı bir standardın olmaması durumunda, elektrik enerjisi üreticisi ve tüketi-cisi arasında kabul edilen kaliteli enerji tanımında farklılıklar görü-lebilmektedir. Güç kalitesi, tüketici odaklı olan bir konudur ve bakış açısı olarak son kullanıcı temel alınmalıdır. Bu yüzden, güç kalitesi için şu ifade kullanılabilir: Gerilim, akım veya frekans değişimleri, tüketicinin donanımında arızaya veya kötü işletmeye yol açtığında güç kalitesi problemi ortaya çıkar. Bir başka deyişle, güç kalitesi sorunu “Kullanıcı aletlerinin yanlış veya hiç çalışmamasına neden olacak gerilim, akım ve frekanstaki değişmeler” olarak tanımlanabilir.